فرصت مطالعاتی دانشجویان دکتری

فرصت مطالعاتی چیست؟

بهره مندی از تازه ترین علوم در پیشرفته ترین دانشگاه های دنیا هدف و آرزوی بسیاری از علاقه مندان به علم و تحصیل است. برای این منظور معمولا اولین چیزی که به ذهن می رسد، اخذ اپلای برای تحصیل در دانشگاه های سطح بالای خارجی است که دوره آن ها نیز معمولا بلند مدت می باشد. با این حال، دوره های کوتاه مدت تری نیز تحت عنوان فرصت مطالعاتی پیش روی علاقه مندان وجود دارد که از مزایای بسیار خوبی برخوردار است.

حال سوال این است که فرصت مطالعاتی چیست؟ منظور از فرصت مطالعاتی، موقعیتی است که از طریق آن می توان برای افزایش سطح علمی یا انجام کار پژوهشی و یا تحقیقی خود با یکی از دانشگاه های سطح بالای داخل و خارج کشور هماهنگ کرده و در کنار یک استاد به انجام پروژه و کسب تجارب مفید پرداخت. در واقع دو گروه اعم از دانشجویان دوره دکتری و اعضای هیئت علمی دانشگاه ها می توانند از فرصت مطالعاتی بهره مند شوند. فرصت مطالعاتی هیئت علمی شامل اعضای هیئت علمی، استادیاران، دانش یاران و ... می باشد و این افراد با استفاده از بودجه دانشگاه می توانند به یکی از دانشگاه های خارجی رفته و در آنجا به تحقیق بپردازند.

اما فرصت مطالعاتی دکترا دانشجویی که موضوع اصلی این مقاله نیز می باشد، ویژه دانشجویان مقطع دکتری مشغول به تحصیل در داخل کشور است و این افراد در صورت داشتن شرایط لازم این امکان را دارند تا در یک بازه 3 الی 12 ماهه در یکی از دانشگاه خارجی یا داخلی غیر از دانشگاه خود در کنار اساتید برجسته بر روی موضوع مرتبط با رساله شان کار کنند. البته فرصت مطالعاتی دانشجویان دکتری داخل کشور پیچیدگی چندانی نداشته و کافی است که دانشجو با یکی از اساتید دانشگاه ها هماهنگ کرده و به پروسه تحقیق بپردازد. اما فرصت مطالعاتی خارج از کشور نسبتا پیچیده تر بوده و به همین دلیل هم بسیاری از دانشجویان پیگیر این موضوع نیستند.

این در حالی است که این دوره از مزایای بسیاری همچون آشنایی با دانشگاه های برتر بین المللی، امکان تحصیل در بهترین دانشگاه ها با پشتیبانی مالی وزارت علوم، تقویت رزومه، همکاری با اساتید برتر خارجی و انتشار مقاله، تقویت زبان خارجی، احتمال بالای جذب به عنوان هیئت علمی دانشگاه ها و ... برخوردار می باشد. بنابراین، خوب است که نکات ارائه شده در ادامه بیشتر مورد توجه قرار گیرد.

برای عضویت در صفحه اینستاگرام ما کلیک کنید

شرایط فرصت مطالعاتی دکتری

همان طور که گفته شد، بهره مندی از فرصت مطالعاتی دکترا دانشجویی در داخل و خارج از کشور امکان پذیر است. نکته قابل ذکر این است که خوشبختانه نه تنها دانشجویان دوره های روزانه، بلکه دانشجویان دانشگاه شبانه و آزاد مقطع دکتری نیز می توانند از فرصت مطالعاتی استفاده کنند. بر اساس این تفاوت ها، شرایط فرصت مطالعاتی دکتری دانشگاه آزاد و یا به طور کلی دوره داخل و خارج از کشور با یکدیگر تفاوت هایی دارد که در ادامه به طور مجزا ذکر شده اند.

تمامی متقاضیان در همه رشته های علمی اعم از شاخه  فنی مهندسی، علوم انسانی، کشاورزی، دامپزشکی، هنر و ... مجاز به استفاده از فرصت مطالعاتی خارج از کشور هستند و هیچ محدودیتی از حیث رشته وجود ندارد. با این وجود، در ادامه توضیح داده می شود که شرایط فرصت مطالعاتی دانشجویان دکتری چیست. 

متقاضی باید حتما آزمون جامع دکتری خود را گذرانده باشند.

پیشنهاد رساله دکتری می بایست تصویب شده باشد.

دانشجو باید بورسیه دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی و دستگاه های اجرایی باشد.

دانشجویانی که بورسیه نیستند برای گذراندن دوره مطالعاتی می توانند به صورت هزینه شخصی و با پرداخت هزینه از جانب دانشگاه مبدا و یا تسهیلات غیر ارزی و ریالی وزارت علوم از دوره مطالعاتی استفاده کنند.

داشتن تسلط و مهارت زبانی کافی جهت ارتباط آسان ضروری است. ( معمولا از متقاضی مدرک تافل یا آیلتس درخواست می شود)

در زمان اعزام نباید بیش از 3 سال از تحصیل دانشجو گذشته باشد.

دانشجو نباید برای ارسال مدارک به صورت حضوری و شخصا به وزارت علوم مراجعه کند و انجام این کار می بایستی توسط رابط انجام شود.

در زمان اعزام وضعیت نظام وظیفه آقایان باید مشخص باشد.

دانشجو می بایست شئونات اخلاقی که با مقررات جمهوری اسلامی ایران است را در کشور مربوطه رعایت کند.

دانشجویان بورسیه و غیر بورسیه دانشگاه آزاد نیز به شرط داشتن برخی شرایط می توانند از فرصت مطالعاتی بهره مند شوند. گفتنی است که مدت این دوره برای دانشجویان دکتری تخصصی پژوهش محور شش ماه بوده و در صورت پذیرش در دانشگاه مربوطه می توانند از امکانات آن استفاده کنند. به طور کلی اگر این سوال مطرح شود که شرایط فرصت مطالعاتی دانشجویان دکتری دانشگاه آزاد چیست، موارد زیر را می توان عنوان کرد. 

دانشجویان بورسیه باید امتحان جامع را گذرانده و دست کم یکسال از تصویب موضوع پیشنهادی برای رساله دکتری آن ها گذشته باشد. در طول دوره شش ماهه فرصت مطالعاتی به آن ها حقوق و مزایا داده می شود.

دانشجویان غیر بورسیه دانشگاه آزاد می بایست آزمون جامع دکتری را گذرانده و حداقل یکسال از تصویب موضوع رساله آن ها گذشته باشد.

هزینه دوره بر عهده خود دانشجویان خواهد بود.

دانشجویان دوره دکتری تخصصی پژوهش محور که در طول فرصت مطالعاتی خود دو گزارش در مورد پیشرفت موضوع رساله شان ارائه دهند، در صورت موافقت کمیته راهبری به عنوان پذیرفته در آزمون جامع محسوب می شوند.

برای بهره مندی دانشجویان دکتری تخصصی بورسیه و غیر بورسیه، تائید و موافقت استاد راهنما، گروه آموزشی، شورای پژوهش و فناوری واحد دانشگاهی، و سایر مراجع ذیربط الزامی می باشد.

موضوع پژوهش یا تحقیق فرصت مطالعاتی می بایست با موضوع رساله دکتری در یک راستا باشد.

در زمان گذراندن دوره فرصت مطالعاتی دانشگاه آزاد، دانشجویان دکتری تخصصی بورسیه و غیر بورسیه معاف از پرداخت شهریه خواهند بود.

با توجه به توضیحات فوق، فرصت مطالعاتی دکترا دانشجویی تنها به خارج از کشور مربوط نمی شود و این دوره را می توان در دانشگاه های داخلی نیز طی کرد. برای این منظور نیز قوانینی در نظر گرفته شده است که رعایت آن ها برای موافقت با گذراندن فرصت مطالعاتی در داخل کشور ضروری می باشد. بر این اساس، در زیر مشخص شده که شرایط فرصت مطالعاتی داخلی دانشجویان دکتری چیست.

تنها دانشجویان دکتری دوره روزانه امکان استفاده از فرصت مطالعاتی داخل کشور می باشد.

مرکز پژوهشی یا دانشگاه مقصد باید دارای وجاهت و اعتبار علمی کافی باشد. چنانچه این دانشگاه ها جزء دانشگاه های سطح 1 و سطح 2 نباشند، می بایست استاد راهنما و گروه آموزشی مربوطه دلایل انتخاب را ارائه دهند.

دانشگاه هدف بایستی در رشته تحصیلی دانشجو دارای دوره دکتری برخوردار باشد.

استاد میزبان باید دانشیار به بالا باشد.

دانشجو می بایست در یکی از آزمون های زبان مورد قبول وزارت علوم شرکت کرده و نمره لازم را به دست آورد.

حداکثر سه سال از تحصیل دانشجو گذشته باشد.

حال که مشخص شد شرایط فرصت مطالعاتی دانشجویان دکتری چیست، خوب است که این نکته را نیز ذکر کرد که دانشجویان می توانند دوره مذکور را تمدید کنند. برای این منظور نظر استاد راهنمای دانشگاه هدف مبنی بر ضرورت تمدید و همچنین ارائه و ثبت درخواست الزامی است.

فرصت مطالعاتی دانشجویان دکتری متاهل

ممکن است برخی از دانشجویان دوره دکتری که ازدواج کرده اند قصد داشته باشند تا برای طی دوره فرصت مطالعاتی شان همسر خود را نیز همراه ببرند. در چنین شرایطی، گذراندن فرصت مطالعاتی دانشجویان دکتری متاهل زن که پذیرش یکی از دانشگاه های خارجی جهت این دوره را اخذ کرده اند، مشروط به ارائه کپی صفحات اول و دوم شناسنامه و همچنین کارت ملی و ویزای هر دو نفر به مراجع ذی صلاح خواهد بود.

نکته دیگری که در مورد فرصت مطالعاتی با همسر باید بدان اشاره کرد، مربوط به هزینه می باشد. به طور معمول اگر دانشگاه با شرایط دانشجو و همسر وی موافقت کند، هزینه فرصت مطالعاتی دانشجویان دکتری متاهل نسبت به متقاضیان مجرد درصدی بیشتر خواهد بود و مبلغ آن بسته به مدت و نوع دوره (اعم از داخلی یا خارجی) متفاوت می باشد. علاوه بر این، دانشگاه های مقصد به ویژه در خارج از کشور نیز هر کدام دارای قوانین متفاوتی هستند و در فرصت مطالعاتی دانشجویان دکتری متاهل، متقاضی باید قبل از تصمیم گیری در این مورد تحقیق کرده و شرایط را جویا شود. برای این منظور لازم است تا با دانشگاه از طریق ایمیل یا روش های دیگر ارتباط برقرار گردد. 

برای عضویت در کانال تلگرام ما کلیک کنید

هزینه فرصت مطالعاتی دانشجویان دکتری

یکی از تدابیر بسیار خوبی که از سوی سازمان امور دانشجویان صورت گرفته است، اختصاص کمک هزینه جهت گذراندن فرصت مطالعاتی دکترا دانشجویی می باشد. خبر خوب آنکه در سال های گذشته و تا همین اواخر برای هر دانشگاه یک ظرفیت محدود جهت اعزام به دوره فرصت مطالعاتی خارج از کشور تعیین می شد، اما چندی پیش مقرر شد تا دانشگاه ها هیچ محدودیتی در اعزام متقاضیان نداشته باشند.

بنابراین، تمامی دانشجویان واجد شرایط می توانند برای این دوره اعزام شده و دانشگاه محل تحصیل نه تنها هزینه اقامت بلکه هزینه بلیط رفت و برگشت او را برعهده می گیرد. البته این تنها به شرطی محقق خواهد شد که پروژه انتخاب شده توسط دانشجو در راستای منافع کشور بوده و ضرورت انجام آن در دانشگاه مقصد مشخص شود.

حال سوال پرتکرار این است که هزینه فرصت مطالعاتی دانشجویان دکتری چقدر است؟ مقدار این هزینه بسته سطح دانشگاه هدف و همچنین میزان هزینه زندگی در آن متغیر است. اما به طور کلی بر اساس جدیدترین اخبار، سقف کمک هزینه برای دوره مطالعاتی دکتری خارج از کشور 200 میلیون تومان می باشد.

نکته حائز اهمیت این است که مبلغ مربوطه معادل یورویی دارد. یعنی آنکه اگر برای مثال هزینه در نظر گرفته شده برای کشور کانادا 5 هزار و 200 یورو باشد، قیمت روز این مبلغ در سامانه بانک مرکزی چک می شود و سپس یک نامه به همراه با پول نقدی معادل با قیمت یورو به صورت نقدی به دانشجو داده می شود و او باید پول نقد و نامه را به صرافی مربوطه برده و در آنجا معادل یورویی را دریافت کند. 

علاوه بر این، کمک هزینه برای فرصت مطالعاتی دکترا دانشجویی در داخل کشور تعریف شده است که مطابق با آن علاوه بر تخصیص اعتبار حدود 40 میلیونی به پژوهش دانشجو، ماهیانه تا سقف چهار میلیون تومان برای تامین غذا و هزینه خوابگاه به دانشجو پرداخت می گردد. گفتنی است که هزینه فرصت مطالعاتی دانشجویان دکتری دوره شبانه نیز 12 میلیون 500 هزار تومان خواهد بود.

نحوه گرفتن فرصت مطالعاتی

حال که مشخص شد شرایط فرصت مطالعاتی دانشجویان دکتری چیست، نوبت به مراحل انجام این کار می رسد. چراکه بسیاری از دانشجویان با پروسه اخذ و گذراندن این دوره آشنایی نداشته و در میانه راه دچار سردرگمی می شوند. به همین منظور در ادامه نحوه گرفتن فرصت مطالعاتی به صورت گام به گام توضیح داده شده است.

متقاضی باید ابتدا دانشگاه و اساتید مرتبط با رشته خود را انتخاب و از طریق ایمیل اعلام علاقه مندی جهت همکاری در فرصت مطالعاتی نماید.

چنانچه دانشگاه و استاد مورد نظر با درخواست وی موافق کنند، لازم است تا متقاضی از آن ها نامه پذیرش یا دعوت نامه اخذ کند.

در مرحله بعد می بایست از موسسه یا دانشگاه محل تحصیل خود تقاضای استفاده از فرصت مطالعاتی نمود. این درخواست باید از طریق فرم درخواست مطالعاتی به دانشگاه مبدا ارائه شود.

سپس دانشجو باید در سامانه جامع امور دانشجویی یعنی سامانه سجاد به نشانی portal.saorg.ir ثبت نام و مدارک را بارگذاری نماید.

دانشگاه مدارک ثبت شده در سامانه سجاد را به اداره کل بورس ارسال می کند و در صورت موافقت کارگروه تخصصی، واحد حقوقی موسسه از دانشجو تعهد محضری می گیرد.

نکته: متقاضیان فرصت داخل باید یک نفر و متقاضیان فرصت خارج نیز باید دو نفر ضامن معرفی کنند.

در صورت داشتن شرایط کافی، نامه حمایت مالی برای دانشجو صادر می شود. صدور این نامه حدود 1 الی 2 هفته به طول می انجامد.

در مرحله بعد بایستی مدارک به سفارت کشور مقصد تحویل داده شود.

در صورت موافقت، ویزا و بلیط در سامانه سجاد قرار داده می شود و دانشجو باید نسبت به بارگذاری آن اقدام نماید.

مدیر کل بورس و اعزام دانشجویان حکم نهایی را صادر و امضا می کنند.

در مرحله بعدی تسهیلات ارزی یا ریالی به دانشجو داده می شود.

پس از اتمام دوره فرصت مطالعاتی، دانشجو باید حداکثر ظرف مدت شش ماه به کشور بازگشته و برای انجام تسویه حساب مدارک بازگشت را به دانشگاه مبدا تحویل دهد تا برای اداره کل بورس ارسال شوند. همچنین، دانشجو موظف است تا پس از بازگشت، گزارش استاد راهنمای خارجی خود که حای تاریخ شروع و پایان است را به دانشگاه مبدا ارائه دهد.

نمره زبان برای فرصت مطالعاتی

در توضیحات بالا گفته شد که شرایط فرصت مطالعاتی دانشجویان دکتری چیست. بر این اساس، یکی از شرایط استفاده از فرصت مطالعاتی دانشجویان دکتری در خارج از کشور، داشتن مدرک زبان است. بر این اساس، اگر متقاضی قصد اعزام به یکی از کشورهای انگلیسی زبان را داشته باشد، می بایست در یکی از آزمون هایTOEFL (iBT), TILIMO, IELTS, MSRT شرکت کرده و نمره حد نصاب را کسب کنند. حداقل نمره زبان برای فرصت مطالعاتی در هر یک از این آزمون ها به شرح زیر است.

نوع آزمون	حداقل نمره
MSRT	50
IELTS	5-May
TILIMO	480
TOEFL (iBT)	60

 

لازم به ذکر است که نمره کسب شده در هر کدام از این آزمون ها باید در زمان آزمون جامع دارای اعتبار باشد، در غیر این صورت دانشجو موظف است تا مجددا در یکی از آزمون های فوق الذکر شرکت کرده و نمره حد نصاب را اخذ نماید. همچنین، دانشجویان گروه پزشکی دانشگاه تربیت مدرس باید گواهی حداقل نمره 50 را در آزمون MHLE بدست آورند.

نکته دیگر آنکه اگر دانشجو در یکی از دانشگاه های غیر انگلیسی زبان پذیرفته شود، دیگر نیازی به شرکت در آزمون های زبان انگلیسی نداشته و می بایست گواهی معتبر مبنی بر تسلط به زبان آن کشور را ارائه دهد. متقاضیان گرامی توجه داشته باشند که علاوه بر داشتن مدرک، باید از مهارت های چهارگانه اعم از خواندن، نوشتن، صحبت کردن و شنید زبان دانشگاه هدف نیز بخوبی برخوردار باشند. 

کارشناسان سامانه مشاوره دانیار آماده اند تا اطلاعات لازم در خصوص فرصت مطالعاتی​ دکتری را در اختیار داوطلبان گذاشته و آن ها را از طریق سیستم مشاوره تحصیلی تلفنی دانیار راهنمایی نمایند. همچنین از طریق عضویت در کانال تلگرامی و یا اینستاگرامی دانیار می توانید آخرین اخبار مرتبط با این حوزه را دریافت نمایید.